Sjajni matematičari: iako niste znali da su to bili

Za matematičare poput Mihaila Petrovića Alasa i Mileve Marić Ajnštajn ste sasvim sigurno čuli – oni su radili kao matematičari i deklarisali se tako. Pored njih postoji još niz domaćih naučnika koji se nisu deklarisali kao matematičari iako su bili sjajni i na veoma ozbiljan način su se bavili njome. Upoznajmo neke od njih.

Ruđer Bošković je bio filozof, astronom, inženjer, prevodilac, pesnik, optičar, diplomata, putopisac, pedagod, profesor i pored toga sjajan matematičar. Uvršten je među 100 znamenitih Srba svih vremena. Objavio je veliki broj radova iz sferne trigonometrije i statističkih metoda u fizici: Theoria philosophiae naturalis redakta ad unicam legem virium in natura existentium, Opera partinentia ad opticam et astronomia, Elementorum universae matheseos, O morskoj plimi, Teorija konusnih preseka, Elementi matematike itd.

Milutin Milanković je bio astronom, klimatolog, geofizičar, građevinski inženjer, doktor tehničkih nauka, kao i popularizator nauke i fizičar. Pored svega bio je i matematičar. Vanredni profesor primenjene matematike bio je od 1909. do 1920. godine (osim 1914—1918), dok je kao redovni profesor nebeske mehanike radio od 1920. do 1955. (osim 1941—1945) na Univerzitetu u Beogradu.

Vladimir Vujić je najpoznatiji kao filozof, prevodilac, književni kritičar, no bio je i dobar matematičar. Na Univerzitetu u Beogradu je studirao matematiku i filozofiju. Od 1935. do 1938. bio profesor filosofije, matematike i nemačkog jezika u Gimnaziji u Sremskim Karlovcima. Njegovo delo koje bi svakako trebalo pročitati je “Sputana i oslobođena misao” za koju je rečeno:

“… Nasuprot tome, srpska misao, to je pogled unutra, to je bratstvo u ljubavi, to je hrišćansko sastradalništvo sa bližnjima, sa ljudima uopšte, kojom se nadvladava “tragedija usamljenosti” modernog čoveka. To je kihotska čežnja da se živi uspravno i herojski, u punoći bivstva. Jer, kao što kaže Vujić ‘”dva su puta duhovna moguća: jedan vodi pravce u podražavanje, u jedno primanje bez kraja i konca, u jedno kopiranje bez smisla i duha, u jednu imitaciju bez stila i izraza; drugi vodi u traženje sopstvenih vrednosti, u mučenje po rođenim izvorima i dubinama, u stvaralaštva iz svog duha”. I pred nama, današnjim Srbima, ova strašna dilema stoji zaoštrenija nego ikad u istoriji. Znajući da je pravi put uvek teži put, valja birati vujićevski tj. ne ići širokim stazama sveta koje vode u sebeukidanje, ništavilo i smrt, nego strmim, neugodnim i nadasve rizičnim putem bogotraženja i sebetraženja…” (Iz ogleda Svetislava Pušonjića Život, snaga i sloboda ličnosti u filosofiji Vladimira Vujića)